انحصار وراثت چیست و چه مراحلی دارد؟
برای تعیین تکلیف میراث هرکس پس از فوت، ابتدا باید ورثه را تعیین کرد. رسیدگی به این امر از سوی مرجع قانونی و با رعایت تشریفات مقرر در قانون را «انحصار وراثت» و رأی صادر شده را «تصدیق یا گواهی انحصار وراثت» مینامند.
از کدام مرجع میتوان درخواست صدور گواهی انحصار وراثت کرد؟
برای صدور گواهی انحصار وراثت باید به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت دائمی متوفی مراجعه کرد. لیکن باید توجه کرد که رسیدگی به دعاوی درباره اصل و نسب، وصیت، تولیت یا وقف که ممکن است پس از فوت متوفی ایجاد شود کماکان در صلاحیت دادگاههای عمومی است و چنین دعاوی حتی با توافق طرفین قابلیت طرح در شورای حل اختلاف را ندارد.
چه اشخاصی میتوانند درخواست صدور گواهی انحصار وراثت کنند؟
معمولاً یک یا چند تن از ورثه درخواست صدور گواهی انحصار وراثت میکنند، لیکن هر ذی نفعی از قبیل طلبکار متوفی یا ورثه، کسی که متوفی به نفع او وصیت کرده (موصی له) یا کسی که از سوی متوفی مأمور اجرای وصیت شده است (وصی) میتوانند درخواست صدور گواهی انحصار وراثت کنند. مخالفت یا همکاری نکردن یک یا چند تن از ورثه به هر دلیلی که باشد مانع رسیدگی و صدور گواهی انحصار وراثت نیست.
چه مدارکی باید همراه درخواست صدور گواهی انحصار وراثت ارائه شود؟
درخواست کتبی انحصار وراثت مشتمل بر نام، مشخصات کامل و اقامتگاه متقاضی، متوفی و همه ورثه و نسبت هر یک از ورثه با متوفی باید به همراه مدارک زیر به شورای حل اختلاف ارائه شود:
در این مرحله صرفاً مشخصات متوفی و اموال و داراییهای وی در فرم مخصوصی به اداره دارایی اعلام میشود و نیازی به پرداخت مالیات نیست.
رسیدگی به دعاوی درباره احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه، زرتشتی، کلیمی یا مسیحی در هر مورد بر اساس قواعد همان کیش و آیین انجام میشود بنابراین در صورتی که متوفی از اقلیتهای مذهبی باشد
نظر مرجع مذهبی مربوطه درباره تقسیم ماترک باید همراه درخواست ارائه شود.
زمان لازم برای صدور گواهی انحصار وراثت چقدر است؟
در صورتی که ارزش ماترک متوفی کمتر از ۳۰ میلیون ریال باشد، شورای حل اختلاف بدون انتشار آگهی و دعوت از ورثه، در جلسه فوق العاده با توجه به اسناد و مدارک ارائه شده، گواهی انحصار وراثت را صادر میکند. لیکن در صورتی که ماترک، بر اساس گواهی تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث، بیش از ۳۰ میلیون ریال ارزش داشته باشد، در فرضی که آخرین سکونتگاه متوفی در شهر بوده باشد به هزینه متقاضی، درخواست وی یک نوبت در روزنامه کثیرالانتشار آگهی میشود و در فرضی که آخرین اقامتگاه متوفی در روستا بوده باشد درخواست متقاضی در روستا اعلام عمومی میشود. پس از گذشت یک ماه از آگهی یا اعلام عمومی در صورت عدم وصول اعتراض، با توجه به اسناد و مدارک ارائه شده گواهی انحصار وراثت صادر میشود. در صورتی که در مهلت یک ماهه از زمان نشر آگهی هر شخص ذی نفعی به درخواست صدور گواهی انحصار وراثت اعتراض کند، به عنوان مثال شخصی ادعا کند که ورثه منحصر به اشخاص ذکر شده در درخواست نبوده و نام یک یا چند تن از ورثه عمداً یا سهواً اعلام نشده است یا شخصی مدعی شود که وصیت نامهای از متوفی موجود است، شورای حل اختلاف در مواردی که صلاحیت رسیدگی به آنها را دارد با تشکیل جلسه و دعوت از طرفین به موضوع رسیدگی و حکم مقتضی را صادر میکند و در مواردی که خارج از صلاحیت شورای حل اختلاف است با وصول اعتراض، رسیدگی به موضوع را در شورا تا تعیین تکلیف در دادگاه صالح متوقف میکند.
در مواردی که برخی ورثه از همکاری خودداری میکنند آیا میتوان بدون ذکر اسامی آنها درخواست صدور گواهی انحصار وراثت کرد؟
همان طور که پیشتر گفته شد هر ذی نفعی حتی بدون همکاری ورثه، میتواند درخواست صدور گواهی انحصار وراثت کند، بنابراین ارائه درخواست صدور گواهی انحصار وراثتی که در آن نام یک یا چند تن از ورثه ذکر نشده و ورثه متوفی به دروغ منحصر به افراد نامبرده در درخواست اعلام شده، هیچ ضرورتی ندارد. صرف نظر از مسائل شرعی و اخلاقی، قانون گذار چنین عملی را جرم دانسته و برای آن مجازات سنگینی تعیین کرده است. تکمیل فرم استشهادیه خلاف واقع و شهادت دروغ در این مورد نیز جرم است. ماده؟ قانون تصدیق انحصار وراثت (مصوب ۱۳۰۹/۷/۱۴) مقرر میدارد: «هرگاه معلوم شود که مستدعی تصدیق با علم به عدم وراثت خود تحصیل تصدیق وراثت نموده یا با علم به وجود وارثی غیر از خود، تحصیل تصدیق بر خلاف حقیقت کرده است کلاهبردار محسوب و علاوه بر ادای خسارت به مجازاتی که به موجب قانون برای این جرم مقرّر است، محکوم خواهد شد.»
مسائل مهمی که باید در رابطه با ارث بدانید؟
ارث از حقوق مالی و اقتصادی است که زن در مواقعی از مرد کمتر یا حتی نصف بهرهمند میشود و شاید این امر دلیلی جز این که مدیریت و خرج و مخارج زندگی برعهده مرد بوده و جایی برای پس انداز شخصی باقی نمیماند، نداشته باشد.
البته همیشه این گونه نیست؛ در جایی نیز ممکن است زن به طور مساوی با مرد ارث برده یا حتی در مقاطعی صاحب ارث بیشتری از مرد شود. در این نوشتار به بحث ارث پرداخته و این که آگاهی کافی نسبت به قوانین و مقررات، چه بسا که نصیب بیشتری را شامل حال زنان کرده که همان حق واقعی آنان است.
مسائل مهمی که باید در رابطه با حصر وراثت بدانید؟
به منظور این که وراث بتوانند سهم الارث خود را مطالبه و در آن تصرف کنند، ابتدا لازم است وارث منحصر بودن ایشان و سهم الارث هر یک از ایشان در شورای حل اختلاف بررسی و اثبات گردد.
در این خصوص دادگاه پس از رسیدگی، گواهی نامه ای به نام تصدیق انحصار وراثت صادر مینماید که در اختیار اشخاص ذینفع قرار خواهد گرفت.
درآگهی های حصروراثت ازمطلعین درخواست می شود هرکس وصیت نامه ای ازمتوفی اعم ازرسمی و یا سری و یا عادی دارد در جریان رسیدگی به درخواست گواهی انحصار وراثت جهت ملاحظه شورای حل اختلاف و یا متقاضی درخواست و سایر افراد ذینفع ارائه دهد و شورا گواهی انحصار وراثت را با رعایت مفاد وصیت نامه ابرازی صادره می کند.
مسائل مهمی که باید در رابطه با گواهی انحصار وراثت بدانید؟
پس از فوت متوفی، موضوع توسط اداره ثبت احوال در رایانه ثبت گردیده و سپس شناسنامه آن فرد باطل و گواهی فوت صادر میشود. فوت شخص آثار حقوقی زیادی دارد؛ من جمله اینکه در اثر فوت انسان اموال او به طور قهری به وراث او منتقل میشود، اما به منظور اینکه وراث بتوانند سهم الارث خود را مطالبه و در آن تصرف کنند، ابتدا لازم است وارث و سهم الارث هر یک از آنان در دادگاه مشخص گردد. در این خصوص دادگاه پس از رسیدگی، گواهی انحصار وراثت صادر مینماید.
اگر گواهی انحصار وراثت توسط وکیل اخذ شود چه مزایایی دارد؟
مواردی وجود دارد که مشکلات فراوانی را برای افراد ایجاد میکند و یکی از آنها فوت یکی از بستگان نزدیک است که بعد از فوت باید تکلیف دارایی متوفی و میزان سهم هر یک از وراث مشخص شود.
۱ – بعد از فوت شخص وراث ایشان قصد اخذ گواهی انحصار وراثت دارند.
۲ – شما نیاز به وقت مشاوره حضوری با وکیل متخصص در امور انحصار وراثت را دارید. ( برای دریافت وقت با دفتر تماس حاصل فرمائید )
۳ – پس از گرفتن وقت حضوری جهت مشاوره با وکیل، در صورتیکه خودتان قادر به انجام مراحل انحصار وراثت نباشید وکیل این کار را برای شما انجام خواهد داد.
۴ – در این مرحله وکیل با تنظیم دادخواست پرونده را پیگیری می کند.
۱ – گواهی فوت
۲ – شناسنامه متوفی
۳ – شناسنامه و کارت ملی وراث